Επένδυση ή αποταμίευση;
Της Ελένης Στεργίου
hstergiou@kathimerini.gr
Ενώ η παγκόσμια οικονομία πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο, το ερώτημα που κυριαρχεί είναι τι θα μπορούσατε να κάνετε με τα χρήματά σας. Παρά το γεγονός ότι στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων ανά τον κόσμο δεσπόζει η φράση πιστωτική κρίση και με τις μεγαλύτερες παγκόσμιες τράπεζες να βρίσκονται κάτω από την μεγαλύτερη απειλή στην ιστορία τους, οι επενδυτές έχουν αρκετές διεξόδους από την σημερινή κρίση. Το δίλημμα, όμως, είναι αποταμίευση ή επένδυση;
Σύμφωνα με αναλυτές και οικονομολόγους κοιτώντας τις μετοχές, διαπιστώνεται ότι οι αποτιμήσεις τους έχουν σαφώς βελτιωθεί και, σύμφωνα με κάποιους δείκτες, είναι οι πιο ελκυστικές των τελευταίων τριάντα ετών. Οι επενδυτές θα πρέπει, παρόλα αυτά, να λάβουν υπ' όψη ότι τα χρηματιστήρια τείνουν να προεξοφλούν με ένα μακροχρόνιο ράλι τιμών την όποια σημαντική υποχώρηση των παραγόντων της ύφεσης, πολλές φορές 7 - 9 μήνες πριν η οικονομία βρεθεί στο κατώτερο σημείο του κύκλου.
Όσον αφορά στις επενδύσεις σταθερού εισοδήματος, οι αναλυτές διακρίνουν κάποιες πολύ ελκυστικές ευκαιρίες στα εταιρικά ομόλογα. Η σχέση ρίσκου - απόδοσης στην αγορά των εταιρικών ομολόγων είναι αυτή τη στιγμή καλύτερη από την αντίστοιχη της αγοράς μετοχικών αξιών. Στην περίπτωση των ομολόγων το κέρδος δεν βασίζεται στην κερδοφορία των εταιρειών, αλλά στο επιτόκιο που έχει συμφωνηθεί κατά την αγορά του χρεογράφου. Προφανώς λοιπόν, σε ένα περιβάλλον ισχυρών πιέσεων στην κερδοφορία των εταιρειών και με την προοπτική περαιτέρω χρεοκοπιών να παραμένει πιθανή, οι κάτοχοι των ομολόγων μιας εταιρείας πλεονεκτούν έναντι των μετόχων της.
Όσον αφορά στα εναλλακτικά επενδυτικά προϊόντα, επισημαίνεται η μικρή έως και μηδενική προστασία που προσέφεραν κατά το 2008 : τόσο τα αμοιβαία κεφάλαια (επιθετικά - hedge funds και ιδιωτικής τοποθέτησης - private equity), όσο και τα ακίνητα είχαν έντονα αρνητική απόδοση. Ειδικοί της αγοράς θεωρούν ότι είναι πολύ νωρίς για μία παρατεταμένη ανάκαμψη στην αγορά ακινήτων, ενώ είναι θετικοί απέναντι σε επιλεγμένα επιθετικά αμοιβαία κεφάλαια (distressed debt funds), σε hedge funds και σε κεφάλαια ιδιωτικής τοποθέτησης (private equity).
Στο βιβλίο του «Πλούτος, Πόλεμος και Σοφία» (Wealth, War and Wisdom) ο κ. Barton Biggs, βετεράνος της Wall Street προτείνει στους επενδυτές να στραφούν στην αγορά γεωργικών εκτάσεων. «Η αγορά ενός αγροκτήματος ή ενός ράντσου κάπου μακριά, αλλά να μπορεί να φτάσει ο ιδιοκτήτης εύκολα» είναι η καλύτερη επιλογή σύμφωνα με την συγγραφέα. Ιστορικά, ακόμα και αν οι γεωργικές εκτάσεις μένουν στην αδράνεια για πολλά χρόνια, έρχονται ξαφνικά στη μόδα χάρη στην «αναζωογόνηση» των τιμών των γεωργικών προϊόντων.
Αποταμίευση
Όσο αναφορά την αποταμίευση χρειάζεται κάτι περισσότερο από το να ξοδεύουμε λιγότερα χρήματα. Το πρώτο βήμα είναι να θέσετε ρεαλιστικούς στόχους, να τηρείτε τον έλεγχο των δαπανών και να «πληρώνετε τον εαυτό σας» πρώτο απ' όλους. Το πλεονέκτημα σε αυτή την επιλογή είναι ότι έχει χαμηλό ρίσκο σε σχέση με την επένδυση.
Υπολογίστε πόσο θα πρέπει να αποταμιεύσετε ανά βδομάδα, ανά μηνά, ή ανά μισθό για την επίτευξη καθενός από τους στόχους σας. Για κάθε τι που θέλετε να αγοράσετε υπολογίστε πόσο πρέπει να αποταμιεύσετε ώστε να το αποκτήσετε μέσα στο χρονοδιάγραμμα που έχετε καθορίσει. Για τους περισσότερους στόχους είναι καλύτερο να αποταμιεύετε το ίδιο ποσό κάθε περίοδο. Για παράδειγμα, αν θέλετε να δώσετε μια προκαταβολή 20.000 ευρώ για ένα σπίτι σε 36 μήνες θα πρέπει να αποταμιεύεται 550 ευρώ κάθε μήνα. Αλλά αν ο μισθός σας ανέρχεται στα 1.000 ευρώ μηνιαίος, τότε ο στόχος σας δεν μοιάζει ρεαλιστικός. Αυτό που θα πρέπει να κάνετε είναι να αλλάξετε το χρονοδιάγραμμα, μέχρι να καταλήξετε με ένα πιο εφικτό σενάριο.
Αυτό που αποταμιεύετε ορίζεται μεταξύ τις διαφοράς δύο δραστηριοτήτων: το ύψος του εισοδήματός σας και το ύψος των δαπανών σας. Δεδομένου ότι έχετε περισσότερο έλεγχο για τα ποσά που ξοδεύετε, είναι συνετό να εξετάσετε με κριτικό πνεύμα τα έξοδά σας. Γράψτε για δύο βδομάδες ή ένα μήνα πού ξοδεύετε τα χρήματά σας. Να είστε όσο το δυνατόν πιο λεπτομερής στην «απογραφή» σας, συμπεριλαμβάνοντας και τις μικρές αγορές σας. Εν συνεχεία να κατηγοριοποιήσετε το είδος της δαπάνης. Για παράδειγμα: ενοίκιο, ασφάλιστρα αυτοκινήτου, έξοδα αυτοκινήτου, λογαριασμοί τηλεφώνου, πετρέλαια, τρόφιμα, διασκέδαση κ.τ.λ.
«Σκοτώστε» το χρέος σας πρώτα. Υπολογίζοντας πόσα ξοδεύετε κάθε μήνα σε χρέη σάς καταδεικνύει ότι η εξάλειψή του αποτελεί τον γρηγορότερο τρόπο για να «απελευθερώσετε» χρήματα. Μόλις τα χρήματα «ελευθερωθούν» από το χρέος μπορούν εύκολα να επαναχρησιμοποιηθούν για σκοπούς αποταμίευσης.
Περικόψτε τα έξοδά σας
Κοιτάξτε αναλυτικά τα έξοδά σας τους δύο τελευταίους μήνες. Είναι πολύ πιθανόν να εκπλαγείτε όταν ανατρέξετε στις δαπάνες σας: 100 ευρώ σε παγωτά, 150 ευρώ σε εισιτήρια στάθμευσης κ.τ.λ. Πιθανώς να δείτε μερικά σημεία που μπορείτε να κάνετε περικοπές. Ανάλογα με το ποσό που χρειάζεστε να αποταμιεύσετε, ίσως χρειαστεί να πάρετε μερικές δύσκολες αποφάσεις. Ιεραρχήστε τις προτεραιότητές σας και προβείτε στις περικοπές που θα έχουν τις λιγότερες επιπτώσεις στην ευημερία σας. Υπολογίστε πόσο θα κερδίσετε ανά έτος από αυτές τις περικοπές, έτσι θα έχετε πολύ περισσότερα κίνητρα να τις πραγματοποιήσετε. Μπορείτε για παράδειγμα να μετακομίσετε σε ένα λιγότερα ακριβό διαμέρισμα, να κάνετε αναχρηματοδότηση του στεγαστικού δανείου σας, να εξοικονομήσετε χρήματα μέσω της χρήσης φυσικού αερίου, να ελαττώσετε τις μετακινήσεις σας με το αυτοκίνητο, περιορισμός της χρήσης του κινητού τηλεφώνου, να μαγειρεύετε σπίτι κ.τ.λ.
Σταματήστε τη χρήση της πιστωτικής
Πληρώστε τις αγορές σας με μετρητά, μην χρησιμοποιείτε ούτε επιταγές. Είναι ευκολότερο να παρεκτραπείτε όταν πραγματοποιείτε τις αγορές σας με πλαστικό χρήμα, επειδή δεν γνωρίζεται ανά πάσα στιγμή πόσα χρήματα έχετε στην τσέπη σας. Με τα μετρητά, αντίθετα, μπορείτε να παρακολουθείτε τον «εφοδιασμό» σας να εξαντλείται.
www.kathimerini.gr
